Mide Hastalıkları İçin Bitkiler

Mide Hastalıklarında Bitkilerle Tedavi

Yrd.Doç.Dr.Aslan Kalafatçılar  

Mide hastalıkları, yeme alışkanlıklarında yapılacak değişiklikler ve güvenilir çay-tentür terkipleriyle önlenebilir ve iyileştirilebilir.

Ülser

Ülserin bitkilerle tedavisinde öncelikle fazla mide asidi ifrazatı önlenmelidir.

Bu maksatla aşağıdaki rahatlatıcı çaydan günde 3-5 defa 1 fincan içilir:

Melisa yaprağı 30 gr

Kediotu kökü 10 gr

Papatya çiçeği 10 gr

Portakal çiçeği 10 gr

Rezene meyvesi (ince kıyılmış) 10 gr

Sarı kantaron herbası 10 gr

Bu drog karışımından 2 tatlı kaşığı alınır, üzerine 250 ml kaynar su ilave edilir, 5 dakika kadar hafifçe ısıtılır, süzülür, ılık içilir. 3-4 hafta sonra uygulamaya son verilmelidir.

Asit ifrazatı normalleştikten sonra beyaz lahana kürü yapılır:

Lahana yapraklarını pres yapmak suretiyle her gün taze olarak hazırlanan 1 lt lahana usaresi gün içinde kısım kısım içilir, gaz yaparsa içine 1 yemek kaşığı öğütülmüş kimyon ilave edillir.

Küre en az 3 hafta devam edilmelidir. Bu kürle pekçok hastanın birkaç gün içinde ağrıları, birkaç hafta içinde yaraları geçmiştir.

Aşağıdaki karışımdan %2’lik infüzyon hazırlanıp günde 2-3 defa 1 fincan içilirse ülser tedavisine yardımcı olur:

Papatya çiçeği 25 gr

Melisa yaprağı 15 gr

İzlanda yosunu 5 gr

Kırmızı kantaron herbası 5 gr

Kimyon meyvesi (ince kıyılmış) 5 gr

Sinameki meyve kabuğu 5 gr

Eczanede hazırlanması gereken şu terkipten 20-30 damla bir miktar su içine damlatılarak içilir veya 2-3 günde

bir, günde 2-3 defa, 10-20 damla alınır:

Kimyon yağı 25.2 gr

Nane yaprağı 22.8 gr

Melisa ekstresi 15 gr

Tinctura aromatica 15 gr

Tinctura amara 5 gr

Bunların yanısıra, müsilajlı droglar, meyan kökü, kudretnarı yağı, sarı kantaron yağı ve özellikle arı sütü kürü ülserde oldukça faydalıdır.

Hazımsızlık ve gaz sancıları

Hazım bozukluklarında uçucu yağ ve acı madde içeren bitkiler faydalıdır. Bu maddeler mide ifrazatını arttırır ve bağırsak hareketlerini normalleştirir. Uçucu yağlar antiseptik özellikleriyle patojen bakterilerin bağırsaklardaki faaliyetini de önler. Acı maddeli droglar ise mide ve pankreas ifrazatı ile tükürüğü arttırarak sindirime yardımcı olur. Uçucu yağ ve acı madde içeren drogların birlikte alınması daha faydalıdır.

Böylece hazım kolaylaşır, mide ve gaz sancıları ile şişkinlik hissi giderilir.

Bu maksatla, anason, centiyane, kakule, kınakına, kırmızı kantaron, kimyon, melekotu, nane, papatya, pelinotu,

rezene, şevketibostan ve zencefil kullanılabilir.

Bu droglardan bazılarının etkilerişöyledir:

Anason meyvesi ve yağı  : Sancı ve gaz giderici

Kekik herbası ve yağı  : Sancı giderici, antiseptik

Kimyon meyvesi ve yağı:   Sancı ve gaz giderici, antibakteriyel

Nane yaprağı ve yağı   : Sancı ve gaz giderici, safra arttırıcı

Melekotu kökü :  Sancı ve gaz giderici, safra arttırıcı

Papatya çiçeği :Sancı giderici, antibakteriyel

Rezene meyvesi ve yağı: Sancı ve gaz giderici

Zencefil kökü: Sancı ve gaz giderici, safra arttırıcı

Yetişkinlerin gaz problemlerinde “aktif kömür” veya “tıbbi kömür” (Carbon medicinalis) adı verilen tabletler

iyi sonuç vermektedir.

Şeftali çekirdeği veya fındık kabuğu gibi gözenekli bitki kısımlarından yapılan tıbbi kömür, bu

gözenekler sayesinde gazı emerek bağırsakları rahatlatır. Tıbbi kömür tabletlerinin bazıları sinameki yaprağı içerdiğinden kabızlıkta da etkilidir.

Bağırsaklarda tembelliğe sebep olabileceği için bu tabletler devamlı kullanılmamalıdır.

İsviçre farmakopesinde yeralan gaz giderici çay formülü şöyledir:

Nane yaprağı 25 gr

Eğir kökü 25 gr

Kimyon (çok ince ezilmiş) 25 gr

Papatya çiçeği 25 gr

Çocukların ve bebeklerin gaz problemlerinde

Eşit miktarlarda papatya, nane(veya kimyon) ve rezeneden %2’lik infüzyon hazırlanır, 2 saatte bir, 1 çay kaşığı içirilir.

Bebeklere haricen uygulama da yapılabilir:

Bir miktar keten tohumuezilerek pamuklu bezden yapılmış torbaya konur, sıcak suda 10 dakika bekletilir, ılıklaşınca bebeğin karnına konur, soğuyuncaya kadar tutulur.

Mide yanması

Mide yanmasını önlemek için papatya çayı, melisa-kimyon çayı veya papatya-melisa-kimyon çayı ılık içilir.

Gece yanmalarında hatmi çayı tavsiye edilir:

4 çay kaşığı ufalanmış hatmi kökü kapalı bir kaba konur,

Üzerine 250 ml soğuk su ilave edilir, 3-4 saat bekletilir, yatmadan önce ılıklaştırılarak 1 fincan içilir.

Hatmi çayı eşit miktarda papatya veya kimyon çayıyla karıştırılarak da içilebilir.

Mide bulantısı

Akut mide bulantısında taze nane yapraklarından %2’lik infüzyon hazırlanır, içine 1 tatlı kaşığı limon suyu ilave edilerek içilir veya günde 3 defa 10- 30 damla nane tentürü kullanılır.

Bulantıve kusmaya karşı zencefil de oldukça etkilidir.

Kronik mide bulantısında aşağıdaki çaydan günde 3 fincan içilir.

Bu karışımdan %2’lik infüzyon hazırlanır,  tatlandırılmadan ve sıcak içilir.

Bulantı sinir sisteminden kaynaklanıyorsa bu terkibe 5 gr şerbetçiotu ilave edilir:

Papatya çiçeği 30 gr

Melisa yaprağı 10 gr

Nane yaprağı 10 gr

Zencefil kökü 10 gr

Çocuklarda görülen mide bulantısında eşit miktarda papatya çayı ve süt karıştırılır,

Tatlandırılmadan ve ılık içirilir.

Bazı durumlarda hastanın kusturulması gerekebilir. Bu amaçla ipeka preparatlarıkullanılır. 1-2 gr kuru ipeka

kusturucu etki gösterir.

Farmakopelerde kayıtlı olan ipeka şurubu şöyle hazırlanır:

2 gr ipeka kökü tozu 150 ml suda 15 dakika kaynatılır, süzülür, 30  gr şeker ilave edilir; yetişkinlere 10-30, çocuklara 5-10 ml verilir.

Akut mide şikayetlerinde, papatya çayıyla yapılan “daire kürü” iyi sonuç verir:

250 ml papatya çayı hazırlanarak termosa konur, yatağın kenarına bırakılır, sabah uyanınca yataktan kalkmadan çayın tamamı yavaşça içilir, sonra sırayla şu hareketler yapılır:

5 dakika sırt üstü yatılarak iyice gevşenir.

5 dakika sola dönülerek iyice gevşenir.

5 dakika yüzükoyun yatılarak iyice gevşenir.

5 dakika sağa dönülerek iyice gevşenir.

Bu uygulamaya şikayetler tamamen geçene kadar devam edilir.

Bu terkiplerle iyileşme görülmediği takdirde hekime başvurulmalıdır.

Sağlık Çevre Kültür Dergisi